In het jaar 1907 werd Roei- en Zeilvereeniging De Rijn opgericht, de voorloper van wat later R&ZV Jason zou worden. Het eerste botenhuis stond aan de Boterkade, in de Oude Haven dat de bijnaam “De Eendenkom” kreeg. Met slechts een tubboot, een vier-riemsgiek en een fonkelnieuwe mahoniehouten wherry begonnen de eerste dappere leden aan hun trainingen. Ze deden zelfs mee aan de NBLO-roeivierdaagse, waarbij ze van Arnhem tot Dordrecht roeiden.
Toch was het lot de jonge vereniging niet gunstig gezind. In 1915 verging het botenhuis en in 1916 werd De Rijn ontbonden. Maar net als het water altijd zijn weg vindt, vond ook de watersport snel haar weg terug in Arnhem. Het bestuur van De Rijn richtte opnieuw een watersportvereniging op.
In de Oude Haven vond ook de pas opgerichte Watersportvereeniging Arnhem in 1927 haar eerste thuis. Aan de rand van de binnenstad legden de eerste boten van de vereniging aan. Gedurende drie jaar vormde de Oude Haven het decor van levendige wateractiviteiten – van roeien en kanoën tot zeilen. Slechts enkele maanden na haar oprichting organiseerde de vereniging al haar eerste wedstrijd, bijgewoond door de burgemeester van Arnhem. Het evenement was een groot succes en kreeg zelfs landelijke aandacht, inclusief een filmvertoning van de vlootrevue in het Rembrandt Theater.
Ondanks de economische uitdagingen van de crisistijd groeide de vereniging gestaag. Binnen een jaar telde ze al 160 leden. In deze periode werd ook de Nieuwe Haven aangelegd, oorspronkelijk als onderdeel van grootschalige industriële uitbreiding.
In 1930 volgde een belangrijke mijlpaal: de vereniging kreeg een nieuwe naam, Roei- en Zeilvereeniging Jason, en verliet de Oude Haven om zich te vestigen in de Nieuwe Haven – een plek die nog altijd haar vaste thuishaven is.
Arnhem had zwaar te lijden onder de oorlog. Vooral aan het einde van de oorlog werd de stad flink verwoest. Met het puin van de verwoeste stad werd de zwaar beschadigde Oude Haven gedempt. De plek waar ooit de boten van de vereniging dobberden, maakte plaats voor de Blauwe Golven en de Nelson Mandelabrug.
De Tweede Wereldoorlog bracht ook zware tijden voor de vereniging. In 1944 verloor Jason haar voorzitter, die als arts gewonde parachutisten had geholpen. Het botenhuis en de vloot werden grotendeels verwoest, maar na de oorlog blies een kleine groep vrijwilligers de vereniging weer nieuw leven in. Met beperkte middelen, maar met tomeloze inzet, werden het botenhuis en de vloot hersteld en werden de activiteiten hervat.
De jaren ’50 en ’60 waren cruciaal voor de groei van de Nieuwe Haven als industrieel knooppunt. In deze periode werd de haven verbreed en verlengd in anticipatie op de verdere uitbreiding van industrieterrein de Kleefse Waard. Bedrijven vestigden zich langs de kades en gebruikten de haven als belangrijke logistieke schakel in de binnenvaart.
Groei en vernieuwing golden niet alleen voor het havengebied. Ook de vereniging groeide gestaag en breidde haar sportieve activiteiten verder uit. Watersporters begonnen niet alleen met recreatieve tochten, maar namen ook deel aan nationale en internationale roeiwedstrijden, waarmee Jason een stevige naam opbouwde in de watersportwereld.
In de jaren ’80 werd een officiële kanoafdeling opgericht. Later, in de jaren 2000, ontstond het idee om een jeugdzeilafdeling te starten.
Met de groei van de verschillende afdelingen nam ook de behoefte aan autonomie toe. De verschillen tussen de sporttakken gingen steeds zwaarder wegen dan de overeenkomsten, waardoor de wens ontstond om meer zelfstandigheid te creëren. Tijdens het 80-jarig jubileum in 2007 werd besloten om de verschillende sportafdelingen te verzelfstandigen. Zo ontstonden drie onafhankelijke verenigingen onder één koepel: ZM Jason (zeilen en motorbootvaren), RV Jason (roeien) en KV Jason (kanoën). Ondanks deze verzelfstandiging blijven de verenigingen intensief samenwerken en delen ze nog altijd hun passie voor het water.
Bekijk ook de Historische kaartenreeks van de Nieuwe Haven (1850-2018)
De Nieuwe Haven is inmiddels al meer dan 90 jaar het vaste thuis van R&ZV Jason. Wat ooit begon met enkele boten in de Oude Haven, is uitgegroeid tot een bloeiende vereniging waar talloze watersportliefhebbers zich thuis voelen. Of je nu roeit, kanoot of zeilt – de Nieuwe Haven biedt ruimte voor sport, ontspanning en vriendschap. En er is nieuwe aanwas: in 2019 heeft de R&ZV de sloeproeivereniging Averij verwelkomd.
Waar ooit de golven van de Oude IJssel stroomden en later industriële bedrijvigheid heerste, ligt nu een plek waar de liefde voor watersport nog altijd springlevend is. En dat is bijzonder. Waar veel verenigingen in Nederland kampen met een afname van leden, blijft R&ZV Jason juist groeien. Deze groei brengt echter ook uitdagingen met zich mee. De beschikbare ruimte in en rondom de Nieuwe Haven is beperkt, en uitbreidings- of uitwijkmogelijkheden zijn er nauwelijks. Hierdoor staan we voor de puzzel hoe we de bestaande ruimte zo efficiënt mogelijk kunnen benutten om alle leden – van recreanten tot fanatieke wedstrijdsporters – een plek te bieden. Ondanks deze uitdagingen blijven we bouwen aan een vereniging waar sport en plezier op het water voorop staan, en waar iedereen zich welkom voelt.
